तरकारी बुद्धशान्ति गाउँपालिकाको महत्त्वपूर्ण कृषि उत्पादन हो। यस क्षेत्रमा आलु, काउली, बन्दा, गोलभेडा, मूला, र अन्य विभिन्न प्रकारका तरकारीहरू उत्पादन गरिन्छ। यी तरकारीहरूले पालिकाको पोषण सुरक्षा र आर्थिक स्थितिमा उल्लेखनीय योगदान पुर्याउँछन्।
बुद्धशान्ति गाउँपालिकाको तरकारी सम्बन्धी तथ्याङ्क अनुसार, यस क्षेत्रमा वार्षिक कुल ७३२.५१ मेट्रिक टन तरकारी उत्पादन हुन्छ, जसमध्ये सबैभन्दा बढी गोलभेडा / टमाटर७१.८% अर्थात् ५२६.१५ मेट्रिक टन उत्पादन हुन्छ।
बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा उत्पादित प्रमुख तरकारीहरू र तिनको उत्पादन परिमाण निम्नानुसार रहेको छ:
तरकारी उत्पादनको विश्लेषण गर्दा, बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा उत्पादित कुल तरकारी मध्ये ३०.००% बिक्रीका लागि बजारमा जान्छ, जबकि ७०.००% घरायसी उपभोगमा खर्च हुन्छ। यसबाट वार्षिक रु. २११०३.५० हजार आम्दानी हुने अनुमान गरिएको छ।
उत्पादन र बिक्रीको दृष्टिकोणले हेर्दा, अनुमानित ३०% व्यावसायीकरण स्कोर रहेको छ, जसले पालिकाको तरकारी उत्पादनको व्यावसायीकरणको अवस्था देखाउँछ।
तरकारी बालीको प्रकार अनुसार उत्पादन वितरण र मुख्य तथ्यहरू
व्यावसायीकरण स्कोर ३०% (न्यून व्यावसायीकरण स्तर)
तरकारी बालीको प्रकार अनुसार बिक्री र आम्दानी वितरण
तरकारी प्रकार | बिक्री (मे.ट.) | आम्दानी (रु.) |
---|---|---|
गोलभेडा / टमाटर | १५७.८४ | १५,७८४,३८० |
आलु | ४२.४० | ३,५३३,७५० |
काक्रो | ७.९० | ६५८,५०० |
काउली | २.८१ | ३२७,६७० |
घिउ सिमी | ०.९७ | १४४,९०० |
बन्दा | २.०९ | १३९,५२० |
अन्य तरकारी बाली | १.६४ | १३६,४२५ |
करेला | ०.९१ | १०६,४०० |
भण्टा/भ्यान्टा | ०.६० | ६०,००० |
प्याज | ०.६० | ४०,२२० |
रायोको साग | ०.५७ | ३८,१८० |
मुला | ०.६९ | ३४,७१० |
च्याउ | ०.१२ | ३२,००० |
भेडे खुर्सानी | ०.१८ | २४,००० |
राज्मा सिमी | ०.१४ | २३,३५० |
भिण्डी /रामतोरिया | ०.०४ | ४,२०० |
फर्सी | ०.०७ | ४,१९४ |
लौका | ०.०७ | ३,४८० |
घिरौला | ०.०५ | ३,२०० |
गाँजर | ०.०४ | ३,००० |
स्कुस | ०.०१ | १,२२५ |
प्रत्येक तरकारी बालीको उत्पादन र बिक्री अनुपातको तुलनात्मक अध्ययन
माथिको चार्टमा हरेक तरकारी बालीको उत्पादन र बिक्री अनुपात देखाइएको छ। हरियो भाग आन्तरिक उपभोग र निलो भाग बिक्री परिमाण हो。
सबैभन्दा बढी बिक्री अनुपात गाँजरको रहेको छ。
तरकारी बालीको उत्पादनमा भएको ऐतिहासिक परिवर्तन र विकास
पछिल्ला वर्षहरूमा आलु उत्पादनमा क्रमिक वृद्धि भएको देखिन्छ。 २०७८ मा ६५.५ मेट्रिक टन उत्पादन भएकोमा २०८० मा बढेर ७६.८ मेट्रिक टन पुगेको छ。
त्यसैगरी, गोलभेडा र काउली उत्पादनमा पनि निरन्तर वृद्धि भएको देखिन्छ। यो तथ्याङ्कले बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा तरकारी बालीको क्षेत्रमा सकारात्मक विकास भइरहेको संकेत गर्दछ。
तरकारी बाली उत्पादनको स्थानीय अर्थतन्त्रमा पारेको प्रभाव
रु. ७०३४९.१६ हजार
कुल उत्पादनको अनुमानित बजार मूल्य, औसत मूल्य प्रति किलो रु. ९६.०४ को आधारमा
रु. २११०३.५० हजार
बिक्री भएको तरकारीबाट प्राप्त वास्तविक आम्दानी, जुन कुल उत्पादनको ३०.००% हो
१००%
अनुमानित तरकारी आत्मनिर्भरता स्तर, पालिकाको अनुमानित वार्षिक आवश्यकता (लगभग २५० मे.ट.) को आधारमा
बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा तरकारी उत्पादनले स्थानीय अर्थतन्त्रमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। कुल ७३२.५१ मेट्रिक टन तरकारी उत्पादन मध्ये ५१२.७७मेट्रिक टन स्थानीय उपभोगमा प्रयोग हुन्छ, जबकि २१९.७४ मेट्रिक टन बिक्रीका लागि बजारमा जान्छ।
बुद्धशान्ति गाउँपालिकाको प्रमुख तरकारी उत्पादनको विश्लेषण गर्दा गोलभेडा / टमाटर सबैभन्दा प्रभावकारी तरकारी बाली रहेको देखिन्छ, जसले कुल तरकारी उत्पादनको ७१.८३% हिस्सा ओगटेको छ।
७३२.५१
मेट्रिक टन
३०.००%
बिक्री/उत्पादन अनुपात
रु. २११०३.५०
हजार रुपैयाँमा
गोलभेडा / टमाटर
७१.८३% (५२६.१५ मेट्रिक टन)
उत्पादन र बिक्री अनुपातको आधारमा
भिण्डी /रामतोरिया
३३.३३%
रु. ९६.०४
बिक्री मूल्यको आधारमा
बुद्धशान्ति गाउँपालिकाको तरकारी उत्पादनको अवस्थाको विश्लेषणबाट निम्न निष्कर्ष र सिफारिसहरू प्रस्तुत गर्न सकिन्छ:
बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा तरकारी उत्पादनको वर्तमान अवस्थाले अझै विकासको प्रचुर सम्भावना देखाउँछ। उत्पादकत्व वृद्धि, प्रशोधन प्रविधिमा आधुनिकीकरण र व्यावसायीकरण मार्फत तरकारी उत्पादनलाई प्रोत्साहन गरी किसानको आय-आर्जनमा वृद्धि र खाद्य सुरक्षामा योगदान पुर्याउन सकिन्छ। यसका लागि स्थानीय सरकारले सक्रिय नीति निर्माण र प्रोत्साहन कार्यक्रम लागू गर्नु आवश्यक छ।