मसलाबाली बुद्धशान्ति गाउँपालिकाको प्रमुख कृषि उत्पादनहरू मध्ये एक हो। यसका प्रमुख बालीहरूमा लसुन, खुर्सानी, धनिया र अन्य मसलाबालीहरू पर्दछन्। यी मसलाबालीहरूले पालिकाको पोषण सुरक्षा र आर्थिक स्थितिमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्दछन्।
बुद्धशान्ति गाउँपालिकाको मसलाबाली सम्बन्धी तथ्याङ्क अनुसार, यस क्षेत्रमा वार्षिक कुल ८.०१ मेट्रिक टन मसलाबाली उत्पादन हुन्छ, जसमध्ये सबैभन्दा बढी अदुवा३६.७% अर्थात् २.९४ मेट्रिक टन उत्पादन हुन्छ।
बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा उत्पादित प्रमुख मसलाबालीहरू र तिनको उत्पादन परिमाण निम्नानुसार रहेको छ:
मसलाबालीको विश्लेषण गर्दा, बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा उत्पादित कुल मसलाबाली मध्ये २९.८४% बिक्रीका लागि बजारमा जान्छ, जबकि ७०.१६% घरायसी उपभोगमा खर्च हुन्छ। यसबाट वार्षिक रु. २३०.२३ हजार आम्दानी हुने अनुमान गरिएको छ।
उत्पादन र बिक्रीको दृष्टिकोणले हेर्दा, अनुमानित ३०% व्यावसायीकरण स्कोर रहेको छ, जसले पालिकाको कृषि क्षेत्रको व्यावसायीकरणको अवस्था देखाउँछ।
मसलाबालीको प्रकार अनुसार उत्पादन वितरण र मुख्य तथ्यहरू
व्यावसायीकरण स्कोर ३०% (न्यून व्यावसायीकरण स्तर)
मसलाबालीको प्रकार अनुसार बिक्री र आम्दानी वितरण
मसलाबाली प्रकार | बिक्री (मे.ट.) | आम्दानी (रु.) |
---|---|---|
मरिच | ०.४४ | ८७,३६० |
अदुवा | ०.८८ | ५८,७०० |
बेसार | ०.६८ | ५६,८७५ |
लसुन | ०.२७ | १३,५७५ |
खुर्सानी | ०.०८ | ९,७३० |
तेजपात | ०.०२ | २,२४० |
धनिया | ०.०२ | १,१८८ |
प्रत्येक मसलाबालीको उत्पादन र बिक्री अनुपातको तुलनात्मक अध्ययन
माथिको चार्टमा हरेक मसलाबालीको उत्पादन र बिक्री अनुपात देखाइएको छ। हरियो भाग आन्तरिक उपभोग र निलो भाग बिक्री परिमाण हो。
सबैभन्दा बढी बिक्री अनुपात तेजपातको रहेको छ。
मसलाबालीको उत्पादनमा भएको ऐतिहासिक परिवर्तन र विकास
पछिल्ला वर्षहरूमा लसुन उत्पादनमा क्रमिक वृद्धि भएको देखिन्छ。 २०७८ मा १५.३ मेट्रिक टन उत्पादन भएकोमा २०८० मा बढेर १७.६३ मेट्रिक टन पुगेको छ。
त्यसैगरी, खुर्सानी र धनिया उत्पादनमा पनि निरन्तर वृद्धि भएको देखिन्छ। यो तथ्याङ्कले बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा मसलाबालीको क्षेत्रमा सकारात्मक विकास भइरहेको संकेत गर्दछ。
मसलाबाली उत्पादनको स्थानीय अर्थतन्त्रमा पारेको प्रभाव
रु. ७७१.६१ हजार
कुल उत्पादनको अनुमानित बजार मूल्य, औसत मूल्य प्रति किलो रु. ९६.३३ को आधारमा
रु. २३०.२३ हजार
बिक्री भएको मसलाबालीबाट प्राप्त वास्तविक आम्दानी, जुन कुल उत्पादनको २९.८४% हो
३२%
अनुमानित मसलाबाली आत्मनिर्भरता स्तर, पालिकाको अनुमानित वार्षिक आवश्यकता (लगभग २५ मे.ट.) को आधारमा
बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा मसलाबालीको उत्पादनले स्थानीय अर्थतन्त्रमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। कुल ८.०१ मेट्रिक टन मसलाबाली उत्पादन मध्ये ५.६२मेट्रिक टन स्थानीय उपभोगमा प्रयोग हुन्छ, जबकि २.३९ मेट्रिक टन बिक्रीका लागि बजारमा जान्छ।
बुद्धशान्ति गाउँपालिकाको प्रमुख मसलाबालीको उत्पादकत्व र बजारीकरणको विश्लेषण गर्दा अदुवा सबैभन्दा प्रभावकारी मसलाबाली रहेको देखिन्छ, जसले कुल मसलाबाली उत्पादनको ३६.७०% हिस्सा ओगटेको छ।
८.०१
मेट्रिक टन
२९.८४%
बिक्री/उत्पादन अनुपात
रु. २३०.२३
हजार रुपैयाँमा
मरिच
१८.२३% (१.४६ मेट्रिक टन)
उत्पादन र बिक्री अनुपातको आधारमा
तेजपात
३३.३३%
रु. ९६.३३
बिक्री मूल्यको आधारमा
बुद्धशान्ति गाउँपालिकाको मसलाबालीको अवस्थाको विश्लेषणबाट निम्न निष्कर्ष र सिफारिसहरू गर्न सकिन्छ:
बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा मसलाबालीको वर्तमान अवस्थाले अझै विकासको सम्भावना देखाउँछ। उत्पादकत्व वृद्धि, प्रशोधन प्रविधिमा आधुनिकीकरण र व्यावसायीकरण मार्फत मसला बाली उत्पादनलाई प्रोत्साहित गर्न सकिनेछ। यसका लागि स्थानीय सरकारले सक्रिय नीति निर्माण र प्रोत्साहन गर्नु आवश्यक छ।