फोहोरमैला व्यवस्थापन - बुद्धशान्ति गाउँपालिका (Solid Waste Management - Khajura Rural Municipality)

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको अवस्था

परिचय

फोहोरमैला व्यवस्थापनको अवस्था वातावरणीय स्वच्छता, सार्वजनिक स्वास्थ्य र समग्र जीवनस्तरको एक महत्वपूर्ण निर्धारक हो। यस खण्डमा बुद्धशान्ति गाउँपालिकाको विभिन्न वडाहरूमा फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिहरूको प्रयोग र वितरणको विश्लेषण प्रस्तुत गरिएको छ।

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा कुल १३,६६० घरधुरीहरू मध्ये ३.२९% ले घरमै फोहोर संकलन, ७२.९५% ले जलाउने, २.१९% ले नदीमा बिसर्जनजस्ता विधिहरू अपनाउँछन्।

फोहोरमैला व्यवस्थापनको वितरण

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको वितरण निम्नानुसार रहेको छ:

फोहोरमैला व्यवस्थापन विधि अनुसार घरधुरी वितरण

कुल घरधुरी: १३,६६०

पाई चार्ट

तालिका

क्र.सं.फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिघरधुरीप्रतिशत
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र९,९६५७२.९५%
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र२,४७४१८.११%
घरमा नै लिन आउँछ४४९३.२९%
नदी वा खोल्सामा२९९२.१९%
फोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमा१२७०.९३%
कम्पोष्ट मल बनाउने८२०.६०%
सडक/सार्वजनिक स्थलमा२६४१.९३%
जम्मा१३,६६०१००.००%

फोहोरमैला व्यवस्थापन विधि विवरण

आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र७२.९५%
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र१८.११%
घरमा नै लिन आउँछ३.२९%
नदी वा खोल्सामा२.१९%
फोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमा०.९३%
कम्पोष्ट मल बनाउने०.६०%
सडक/सार्वजनिक स्थलमा१.९३%

वडा अनुसार फोहोरमैला व्यवस्थापन

वडा अनुसार विभिन्न फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिहरू प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको वितरण

वडागत घरमै फोहोर संकलन दर

विभिन्न वडाहरूमा घरमै फोहोर संकलन विधि प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको तुलना

वडागत फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषण

वडा अनुसार फोहोरमैला व्यवस्थापन विधिहरूको विस्तृत विश्लेषण

वडा नं.जम्मा घरधुरीघरमा नै लिन आउँछफोहर थुपार्ने ठाउँमा/क्यानमाआफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्रआफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्रनदी वा खोल्सामासडक/सार्वजनिक स्थलमाकम्पोष्ट मल बनाउनेअन्य
वडा २,७०३४६
(१.७०%)
३९
(१.४४%)
२,६१३
(९६.६७%)
२,६१३
(९६.६७%)
(०.१८%)
(०.००%)
(०.००%)
(०.००%)
वडा २,२८३११
(०.४८%)
५२
(२.२८%)
१,९५४
(८५.५९%)
१,९५४
(८५.५९%)
२३२
(१०.१६%)
(०.०४%)
३३
(१.४५%)
(०.००%)
वडा ३,१५३३८८
(१२.३१%)
१७
(०.५४%)
२,४५९
(७७.९९%)
२,४५९
(७७.९९%)
२८
(०.८९%)
२६०
(८.२५%)
(०.०३%)
(०.००%)
वडा ३,०३५
(०.०७%)
१६
(०.५३%)
२,९७९
(९८.१५%)
२,९७९
(९८.१५%)
३४
(१.१२%)
(०.०७%)
(०.०७%)
(०.००%)
वडा १,०२२
(०.००%)
(०.१०%)
९७६
(९५.५०%)
९७६
(९५.५०%)
(०.००%)
(०.००%)
४५
(४.४०%)
(०.००%)
वडा ८५९
(०.२३%)
(०.२३%)
८५४
(९९.४२%)
८५४
(९९.४२%)
(०.००%)
(०.००%)
(०.१२%)
(०.००%)
वडा ६०५
(०.००%)
(०.००%)
६०४
(९९.८३%)
६०४
(९९.८३%)
(०.००%)
(०.१७%)
(०.००%)
(०.००%)
पालिका जम्मा१३,६६०४४९
(३.२९%)
१२७
(०.९३%)
९,९६५
(७२.९५%)
२,४७४
(१८.११%)
२९९
(२.१९%)
२६४
(१.९३%)
८२
(०.६०%)
(०.००%)

वडागत फोहोरमैला व्यवस्थापनको वितरण

वडा १

कुल घरधुरी: २,७०३

घरमा नै लिन आउँ...१.७%
फोहर थुपार्ने ठ...१.४%
आफ्नै घर कम्पाउ...९६.७%
आफ्नै घर कम्पाउ...९६.७%
नदी वा खोल्सामा०.२%

वडा २

कुल घरधुरी: २,२८३

घरमा नै लिन आउँ...०.५%
फोहर थुपार्ने ठ...२.३%
आफ्नै घर कम्पाउ...८५.६%
आफ्नै घर कम्पाउ...८५.६%
नदी वा खोल्सामा१०.२%
सडक/सार्वजनिक स...०.०%
कम्पोष्ट मल बना...१.४%

वडा ३

कुल घरधुरी: ३,१५३

घरमा नै लिन आउँ...१२.३%
फोहर थुपार्ने ठ...०.५%
आफ्नै घर कम्पाउ...७८.०%
आफ्नै घर कम्पाउ...७८.०%
नदी वा खोल्सामा०.९%
सडक/सार्वजनिक स...८.२%
कम्पोष्ट मल बना...०.०%

वडा ४

कुल घरधुरी: ३,०३५

घरमा नै लिन आउँ...०.१%
फोहर थुपार्ने ठ...०.५%
आफ्नै घर कम्पाउ...९८.२%
आफ्नै घर कम्पाउ...९८.२%
नदी वा खोल्सामा१.१%
सडक/सार्वजनिक स...०.१%
कम्पोष्ट मल बना...०.१%

वडा ५

कुल घरधुरी: १,०२२

फोहर थुपार्ने ठ...०.१%
आफ्नै घर कम्पाउ...९५.५%
आफ्नै घर कम्पाउ...९५.५%
कम्पोष्ट मल बना...४.४%

वडा ६

कुल घरधुरी: ८५९

घरमा नै लिन आउँ...०.२%
फोहर थुपार्ने ठ...०.२%
आफ्नै घर कम्पाउ...९९.४%
आफ्नै घर कम्पाउ...९९.४%
कम्पोष्ट मल बना...०.१%

वडा ७

कुल घरधुरी: ६०५

आफ्नै घर कम्पाउ...९९.८%
आफ्नै घर कम्पाउ...९९.८%
सडक/सार्वजनिक स...०.२%

फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषण

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषण गर्दा, समग्रमा ३.२९% घरधुरीले घरमै फोहोर संकलन विधि अपनाउँछन्।वडागत रूपमा हेर्दा वडा नं. मा सबैभन्दा बढी १२.३१% घरधुरीले घरमै फोहोर संकलन प्रणाली प्रयोग गर्दछन्।

आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्रBURNING

७२.९५%

९,९६५ घरधुरी(9,965 households)

आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्रDIGGING

१८.११%

२,४७४ घरधुरी(2,474 households)

घरमा नै लिन आउँछHOME_COLLECTION

३.२९%

४४९ घरधुरी(449 households)

नदी वा खोल्सामाRIVER

२.१९%

२९९ घरधुरी(299 households)

फोहोरमैला व्यवस्थापनको विस्तृत विश्लेषणDetailed Solid Waste Management Analysis of Khajura

घरमै फोहोर संकलन बढी भएको वडाWard with Highest Home Waste Collection in Khajura Rural Municipality

वडा

घरमै संकलन दर: १२.३१%12.31% home collection rate

विशेषताहरू

यस वडामा घरमै फोहोर संकलन प्रणालीको पहुँच सबैभन्दा बढी रहेको छ, जुन पालिकाको औसतभन्दा ९.०२% ले उच्च छ।

यसले यस वडामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको राम्रो संरचना र प्रभावकारी नीति रहेको संकेत गर्दछ।

घरमै फोहोर संकलन कम भएको वडाWard with Low Home Waste Collection in Khajura

वडा

घरमै संकलन दर: ०.००%0.00% home collection rate

सुधार आवश्यक क्षेत्र

यस वडामा घरमै फोहोर संकलन सेवा अत्यन्त कम रहेकाले फोहोर व्यवस्थापन सेवा विस्तार गर्नुपर्ने आवश्यकता देखिन्छ। यहाँ नदी वा सडकमा फोहोर फाल्ने प्रवृत्ति बढी हुन सक्ने जोखिम रहेको छ।

वातावरणीय प्रभाव सूचकाङ्क

२५.२

निम्न (Poor)

सूचकाङ्क विवरण: वातावरणीय प्रभाव सूचकाङ्क विभिन्न फोहोर व्यवस्थापन विधिहरूको भारित औसतमा आधारित छ, जसमा घरमै संकलन र कम्पोस्ट मल विधिलाई बढी भार दिइएको छ।

व्याख्या: २५.२ अंकले निम्न (Poor) वातावरणीय प्रभाव दर्शाउँछ। सुधारका लागि अनुचित निष्कासन विधिहरू न्यूनीकरण गर्दै घरमै संकलन र वैज्ञानिक फोहोर व्यवस्थापन विधिहरू प्रवर्द्धन गर्नुपर्छ।

फोहोर व्यवस्थापन विधिहरूको विश्लेषण

सबैभन्दा बढी प्रयोग हुने विधिहरू
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र७२.९५%
आफ्नै घर कम्पाउण्ड भित्र१८.११%
घरमा नै लिन आउँछ३.२९%
घरमै फोहोर संकलनको अवस्था
घरमै संकलन३.२९%

फोहोरमैला व्यवस्थापन सुधारका रणनीतिहरू

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको तथ्याङ्क विश्लेषणबाट निम्न रणनीतिहरू अवलम्बन गर्न सकिन्छ:

१.
घरमै फोहोर संकलन विस्तार: वडा नं. जस्ता कम घरमै फोहोर संकलन भएका वडाहरूमा घर-घरमा फोहोर संकलन सेवा विस्तार गर्ने।
२.
कम्पोस्ट मल प्रवर्द्धन कार्यक्रम: घरायसी स्तरमा जैविक फोहोरबाट कम्पोस्ट मल बनाउने तालिम र प्रविधि प्रदान गर्ने।
३.
अनुचित निष्कासन न्यूनीकरण अभियान: नदी, खोला र सार्वजनिक स्थलमा फोहोर फाल्ने प्रवृत्ति न्यूनीकरण गर्न जनचेतना कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने।
४.
वडास्तरीय फोहोर व्यवस्थापन समिति: हरेक वडामा फोहोर व्यवस्थापन समिति गठन गरी सामुदायिक स्तरमा फोहोर व्यवस्थापन प्रणाली बिकास गर्ने।
५.
फोहोर छुट्याउने अभियान: घरधुरी स्तरमा फोहोर छुट्याउने अभ्यास (जैविक, अजैविक र पुनः प्रयोग योग्य) शुरू गर्न प्रोत्साहन र अभियान सञ्चालन गर्ने।

यसरी बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापनको विश्लेषणले पालिकामा फोहोरमैला व्यवस्थापन नीति निर्माण र कार्यक्रम तर्जुमा गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। वडागत आवश्यकता र विशेषताहरूलाई ध्यानमा राखी दिगो फोहोरमैला व्यवस्थापन प्रणाली स्थापना गर्न विशेष कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्नुपर्ने देखिन्छ।