बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा जग्गा स्वामित्वको प्रकार अनुसार घरपरिवार
परिचय
जग्गा स्वामित्व घरपरिवारको आर्थिक सुरक्षा र सामाजिक स्थितिको महत्त्वपूर्ण पक्ष हो। नेपालमा विभिन्न प्रकारको जग्गा स्वामित्व प्रणाली अवलम्बन गरिएको छ, जसमा निजी, गुठी, सार्वजनिक/ऐलानी, गाउँ ब्लक लगायतका प्रकारहरू प्रचलनमा छन्। बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा पनि यी विभिन्न प्रकारका जग्गा स्वामित्वमा बसोबास गर्ने घरपरिवारहरू रहेका छन्।
बुद्धशान्ति गाउँपालिकाको जग्गा स्वामित्व सम्बन्धी तथ्याङ्क अनुसार, कुल १३,४२३घरपरिवारमध्ये सबैभन्दा बढी निजीजग्गामा ८०.३% अर्थात् १०,७८४ परिवारले बसोबास गरिरहेका छन्।
जग्गा स्वामित्वका प्रमुख प्रकारहरू
बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा जग्गा स्वामित्वका प्रमुख प्रकारहरू र तिनमा बसोबास गर्ने घरपरिवार संख्या निम्नानुसार रहेको छ:
- निजी: कुल ८०.३% (१०,७८४ परिवार)
- सार्वजनिक/ऐलानी: कुल १९.०% (२,५५२ परिवार)
- उल्लेख नभएको: कुल ०.२% (३३ परिवार)
- गुठी: कुल ०.२% (२७ परिवार)
- गाउँ ब्लक: कुल ०.२% (२७ परिवार)
स्वामित्वको विश्लेषण गर्दा, बुद्धशान्ति गाउँपालिकाका ८०.३% परिवारहरू निजी जग्गामा बसोबास गर्दछन्, जबकी १९.०% परिवार सार्वजनिक/ऐलानी जग्गामा बसोबास गर्छन्।
जग्गा सुरक्षाको दृष्टिकोणबाट, लगभग ८१% घरपरिवारहरू सुरक्षित जग्गा स्वामित्व (निजी र गुठी) मा रहेका छन्, भने १९% घरपरिवारहरू अपेक्षाकृत कम सुरक्षित जग्गा स्वामित्वमा रहेका छन्।
जग्गा स्वामित्वका प्रमुख प्रकारहरू
कुल परिवार संख्या: १३,४२३
पाई चार्ट
तालिका
| क्र.सं. | जग्गाको प्रकार | घरपरिवार संख्या | प्रतिशत |
|---|---|---|---|
| १ | निजी | १०,७८४ | ८०.३४% |
| २ | सार्वजनिक/ऐलानी | २,५५२ | १९.०१% |
| ३ | उल्लेख नभएको | ३३ | ०.२५% |
| ४ | गुठी | २७ | ०.२०% |
| ५ | गाउँ ब्लक | २७ | ०.२०% |
| जम्मा | १३,४२३ | १००.००% | |
जग्गा सुरक्षा स्कोर
जग्गा सुरक्षा स्कोर ८१% (अति उच्च सुरक्षा स्तर)
नोट: जग्गा सुरक्षा स्कोर निजी र गुठी जग्गामा बसोबास गर्ने घरपरिवारको प्रतिशतमा आधारित छ।
जग्गा स्वामित्व प्रकार विवरण
वडा अनुसार जग्गा स्वामित्वको वितरण
वडा र जग्गा स्वामित्व प्रकार अनुसार घरपरिवार वितरण
वडागत जग्गा स्वामित्व विश्लेषण
वडा अनुसार जग्गा स्वामित्वका प्रमुख प्रकारहरू र वितरण
| वडा नं. | जम्मा घरपरिवार | प्रमुख जग्गा स्वामित्व | निजी जग्गा (%) | सार्वजनिक/ऐलानी (%) | जग्गा सुरक्षा स्कोर |
|---|---|---|---|---|---|
| वडा ३ | ३,०७० | निजी | ७६.९७% | २१.७९% | ७७% |
| वडा ४ | २,९९५ | निजी | ६९.७५% | ३०.०२% | ७०% |
| वडा १ | २,६६५ | निजी | ८०.००% | १८.८०% | ८०% |
| वडा २ | २,२४८ | निजी | ९८.७१% | १.११% | ९९% |
| वडा ५ | १,००४ | निजी | ८६.९५% | १२.६५% | ८७% |
| वडा ६ | ८५६ | निजी | ९२.५२% | ७.२४% | ९३% |
| वडा ७ | ५८५ | निजी | ५४.०२% | ४५.९८% | ५४% |
| पालिका जम्मा | १३,४२३ | निजी | ८०.३४% | १९.०१% | ८१% |
वडागत जग्गा स्वामित्वको वितरण
वडा १
कुल घरपरिवार संख्या: २,६६५
वडा २
कुल घरपरिवार संख्या: २,२४८
वडा ३
कुल घरपरिवार संख्या: ३,०७०
वडा ४
कुल घरपरिवार संख्या: २,९९५
वडा ५
कुल घरपरिवार संख्या: १,००४
वडा ६
कुल घरपरिवार संख्या: ८५६
वडा ७
कुल घरपरिवार संख्या: ५८५
भूमि व्यवस्थापन र सुरक्षा
बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा जग्गा स्वामित्वको प्रकारले भूमि सुरक्षा र व्यवस्थापनमा प्रभाव पारेको देखिन्छ। कुल १३४२३ घरपरिवारमध्ये १०८११परिवार सुरक्षित जग्गा स्वामित्वमा र २५७९ परिवार कम सुरक्षित जग्गा स्वामित्वमा रहेका छन्।
यस पालिकामा सार्वजनिक तथा ऐलानी जग्गामा बसोबास गर्ने परिवार संख्या उल्लेखनीय रहेको छ, जसले जग्गा सुरक्षा र स्वामित्व सुनिश्चित गर्ने कार्यलाई प्राथमिकतामा राख्नुपर्ने देखिन्छ।
कुल घरपरिवार संख्या
१३,४२३
निजी जग्गामा बसोबास
८०.३%
(१०,७८४ घरपरिवार)
जग्गा सुरक्षा स्कोर
८१%
पालिका औसत
जग्गा स्वामित्वको विस्तृत विश्लेषणDetailed Land Ownership Analysis of Khajura
प्रमुख जग्गा स्वामित्व प्रकारMain Land Ownership Type in Khajura Rural Municipality
निजी
८०.३४% (१०,७८४ परिवार)
वडागत जग्गा स्वामित्व विश्लेषणWard-wise Land Ownership Analysis
सर्वाधिक जग्गा सुरक्षा स्कोर
उच्च निजी जग्गा स्वामित्व
वडा २
९९% स्कोर
विस्तृत विश्लेषण
- •स्वामित्व वितरण: पालिकाभरि जग्गा स्वामित्वको वितरण ८०.३% निजी, १९.०% सार्वजनिक/ऐलानी, र ०.२% गुठी जग्गामा रहेको देखिन्छ।
- •वडागत भिन्नता: वडा ७ मा सबैभन्दा बढी ४५.९८% घरपरिवारहरू सार्वजनिक/ऐलानी जग्गामा बसोबास गर्दछन्, जबकि वडा २ मा सबैभन्दा बढी ९८.७१% घरपरिवारहरू निजी जग्गामा बसोबास गर्दछन्।
- •जग्गा सुरक्षा स्कोर: पालिका भित्रका सबै वडाहरूको औसत जग्गा सुरक्षा स्कोर ८० रहेको छ, जसमा वडा नं. २ मा सर्वाधिक ९९% स्कोर रहेको छ।
- •सुरक्षा चुनौती: वडा ७ मा सबैभन्दा बढी ४६% घरपरिवारहरू कम सुरक्षित जग्गा स्वामित्वमा रहेका छन्, जुन महत्त्वपूर्ण समस्याको रूपमा रहेको छ।
वडागत तुलनात्मक विश्लेषण
निजी जग्गा स्वामित्व (सबैभन्दा बढी)
सार्वजनिक/ऐलानी जग्गा (सबैभन्दा बढी)
जग्गा सुरक्षा स्कोर (उत्कृष्ट वडा)
सम्बन्धित डेटा
निष्कर्ष र सिफारिसहरू
बुद्धशान्ति गाउँपालिकाको जग्गा स्वामित्व अवस्थाको विश्लेषणबाट निम्न निष्कर्ष र सिफारिसहरू गर्न सकिन्छ:
बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा जग्गा स्वामित्वको वर्तमान अवस्थाले जग्गा व्यवस्थापनमा सुधार गर्नुपर्ने आवश्यकता देखाउँछ। जग्गा स्वामित्व सुरक्षा, अभिलेखीकरण सुधार र दीर्घकालीन योजना तर्जुमा गरी कार्यान्वयन गर्न आवश्यक देखिन्छ।