साक्षरता एक आधारभूत मानव अधिकार हो र यो व्यक्तिगत, सामाजिक र आर्थिक विकासको महत्वपूर्ण आधारशिला हो। यसले नागरिकको जीवनस्तरमा सुधार ल्याउनुका साथै राष्ट्रिय विकासमा पनि प्रत्यक्ष योगदान पुर्याउँछ। यस खण्डमा बुद्धशान्ति गाउँपालिकाको विभिन्न वडाहरूमा नागरिकहरूको साक्षरताको अवस्थाको विश्लेषण प्रस्तुत गरिएको छ।
बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा कुल ५२,८६५ जनसंख्यामध्ये८६.३२% अर्थात् ४५,६३३जनाले पढ्न र लेख्न जान्दछन्, ०.९९% अर्थात् ५२४ जनाले पढ्न मात्र जान्दछन्, र१२.६९% अर्थात् ६,७०८जना निरक्षर रहेका छन्।
बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा साक्षरताको अवस्थाको वितरण निम्नानुसार रहेको छ:
कुल जनसंख्या: ५२,८६५
क्र.सं. | साक्षरताको अवस्था | जनसंख्या | प्रतिशत |
---|---|---|---|
१ | पढ्न र लेख्न जान्ने | ४५,६३३ | ८६.३२% |
२ | पढ्न मात्र जान्ने | ५२४ | ०.९९% |
३ | निरक्षर | ६,७०८ | १२.६९% |
जम्मा | ५२,८६५ | १००.००% |
वडा अनुसार विभिन्न साक्षरताको अवस्थाको वितरण
विभिन्न वडाहरूमा साक्षर र निरक्षर जनसंख्याको तुलना
वडा अनुसार साक्षरताको विस्तृत विश्लेषण
वडा नं. | जम्मा जनसंख्या | पढ्न र लेख्न जान्ने | पढ्न मात्र जान्ने | निरक्षर | साक्षरता दर |
---|---|---|---|---|---|
वडा १ | ९,३३४ | ८,४२१ (९०.२२%) | ४४ (०.४७%) | ८६९ (९.३१%) | ९०.६९% |
वडा ३ | ११,८८७ | १०,४०९ (८७.५७%) | ११२ (०.९४%) | १,३६६ (११.४९%) | ८८.५१% |
वडा २ | ९,७३६ | ८,४३१ (८६.६०%) | १५० (१.५४%) | १,१५५ (११.८६%) | ८८.१४% |
वडा ४ | १२,३३१ | १०,३७५ (८४.१४%) | २०८ (१.६९%) | १,७४८ (१४.१८%) | ८५.८२% |
वडा ७ | २,२७५ | १,९२८ (८४.७५%) | ० (०.००%) | ३४७ (१५.२५%) | ८४.७५% |
वडा ६ | ३,१७० | २,६६२ (८३.९७%) | ३ (०.०९%) | ५०५ (१५.९३%) | ८४.०७% |
वडा ५ | ४,१३२ | ३,४०७ (८२.४५%) | ७ (०.१७%) | ७१८ (१७.३८%) | ८२.६२% |
पालिका जम्मा | ५२,८६५ | ४५,६३३ (८६.३२%) | ५२४ (०.९९%) | ६,७०८ (१२.६९%) | ८७.३१% |
कुल जनसंख्या: ९,३३४
कुल जनसंख्या: ९,७३६
कुल जनसंख्या: ११,८८७
कुल जनसंख्या: १२,३३१
कुल जनसंख्या: ४,१३२
कुल जनसंख्या: ३,१७०
कुल जनसंख्या: २,२७५
बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा साक्षरताको अवस्थाको विश्लेषण गर्दा, समग्रमा८७.३१% जनसंख्या साक्षर रहेका छन्, जसमध्ये ८६.३२% ले पढ्न र लेख्न जान्दछन्। वडागत रूपमा हेर्दा वडा नं. १ मा सबैभन्दा राम्रो साक्षरता दर ९०.६९% रहेको छ।
८६.३२%
४५,६३३ जना(45,633 people)
०.९९%
५२४ जना(524 people)
१२.६९%
६,७०८ जना(6,708 people)
वडा १
साक्षरता दर: ९०.६९%90.69% literacy rate
वडा ५
निरक्षर दर: १७.३८%17.38% illiteracy rate
यस वडामा ७१८ जना (कुल ४,१३२ मध्ये) निरक्षर छन्। साक्षरता अभियानको लागि यस वडामा विशेष कार्यक्रम सञ्चालन गर्नुपर्ने देखिन्छ।
उच्च स्तर
•सूचकाङ्क विवरण: साक्षरताको यो सूचकाङ्क पढ्न लेख्न जान्ने, पढ्न मात्र जान्ने, र निरक्षर जनसंख्याको भारित औसतमा आधारित छ।
•व्याख्या: ८६.८अंकले उच्च स्तरको साक्षरता दर्शाउँछ। यसमा सुधारका लागि साक्षरता अभियान तथा शिक्षा विस्तारका कार्यक्रमहरू आवश्यक छन्।
बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा साक्षरताको अवस्थाको तथ्याङ्क विश्लेषणबाट निम्न रणनीतिहरू अवलम्बन गर्न सकिन्छ:
यसरी बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा साक्षरताको अवस्थाको विश्लेषणले पालिकामा शैक्षिक विकासको अवस्था र भविष्यको शैक्षिक नीति निर्माणमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। यसका लागि वडागत विशेषताहरूलाई ध्यानमा राखी शिक्षा क्षेत्रको विस्तारका कार्यक्रमहरू तर्जुमा गर्नु आवश्यक देखिन्छ।