साक्षरताको अवस्था - बुद्धशान्ति गाउँपालिका (Literacy Status - Khajura Rural Municipality)

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा साक्षरताको अवस्था

परिचय

साक्षरता एक आधारभूत मानव अधिकार हो र यो व्यक्तिगत, सामाजिक र आर्थिक विकासको महत्वपूर्ण आधारशिला हो। यसले नागरिकको जीवनस्तरमा सुधार ल्याउनुका साथै राष्ट्रिय विकासमा पनि प्रत्यक्ष योगदान पुर्‍याउँछ। यस खण्डमा बुद्धशान्ति गाउँपालिकाको विभिन्न वडाहरूमा नागरिकहरूको साक्षरताको अवस्थाको विश्लेषण प्रस्तुत गरिएको छ।

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा कुल ५२,८६५ जनसंख्यामध्ये८६.३२% अर्थात् ४५,६३३जनाले पढ्न र लेख्न जान्दछन्, ०.९९% अर्थात् ५२४ जनाले पढ्न मात्र जान्दछन्, र१२.६९% अर्थात् ६,७०८जना निरक्षर रहेका छन्।

साक्षरताको अवस्थाको वितरण

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा साक्षरताको अवस्थाको वितरण निम्नानुसार रहेको छ:

साक्षरताको अवस्था अनुसार जनसंख्या वितरण

कुल जनसंख्या: ५२,८६५

पाई चार्ट

तालिका

क्र.सं.साक्षरताको अवस्थाजनसंख्याप्रतिशत
पढ्न र लेख्न जान्ने४५,६३३८६.३२%
पढ्न मात्र जान्ने५२४०.९९%
निरक्षर६,७०८१२.६९%
जम्मा५२,८६५१००.००%

साक्षरताको अवस्था विवरण

पढ्न र लेख्न जान्ने८६.३%
पढ्न मात्र जान्ने१.०%
निरक्षर१२.७%

वडा अनुसार साक्षरताको अवस्था

वडा अनुसार विभिन्न साक्षरताको अवस्थाको वितरण

वडागत साक्षरता दर

विभिन्न वडाहरूमा साक्षर र निरक्षर जनसंख्याको तुलना

वडागत साक्षरता विश्लेषण

वडा अनुसार साक्षरताको विस्तृत विश्लेषण

वडा नं.जम्मा जनसंख्यापढ्न र लेख्न जान्नेपढ्न मात्र जान्नेनिरक्षरसाक्षरता दर
वडा ९,३३४८,४२१
(९०.२२%)
४४
(०.४७%)
८६९
(९.३१%)
९०.६९%
वडा ११,८८७१०,४०९
(८७.५७%)
११२
(०.९४%)
१,३६६
(११.४९%)
८८.५१%
वडा ९,७३६८,४३१
(८६.६०%)
१५०
(१.५४%)
१,१५५
(११.८६%)
८८.१४%
वडा १२,३३११०,३७५
(८४.१४%)
२०८
(१.६९%)
१,७४८
(१४.१८%)
८५.८२%
वडा २,२७५१,९२८
(८४.७५%)
(०.००%)
३४७
(१५.२५%)
८४.७५%
वडा ३,१७०२,६६२
(८३.९७%)
(०.०९%)
५०५
(१५.९३%)
८४.०७%
वडा ४,१३२३,४०७
(८२.४५%)
(०.१७%)
७१८
(१७.३८%)
८२.६२%
पालिका जम्मा५२,८६५४५,६३३
(८६.३२%)
५२४
(०.९९%)
६,७०८
(१२.६९%)
८७.३१%

वडागत साक्षरता वितरण

वडा १

कुल जनसंख्या: ९,३३४

पढ्न र लेख्न जा...९०.२%
पढ्न मात्र जान्...०.५%
निरक्षर९.३%

वडा २

कुल जनसंख्या: ९,७३६

पढ्न र लेख्न जा...८६.६%
पढ्न मात्र जान्...१.५%
निरक्षर११.९%

वडा ३

कुल जनसंख्या: ११,८८७

पढ्न र लेख्न जा...८७.६%
पढ्न मात्र जान्...०.९%
निरक्षर११.५%

वडा ४

कुल जनसंख्या: १२,३३१

पढ्न र लेख्न जा...८४.१%
पढ्न मात्र जान्...१.७%
निरक्षर१४.२%

वडा ५

कुल जनसंख्या: ४,१३२

पढ्न र लेख्न जा...८२.५%
पढ्न मात्र जान्...०.२%
निरक्षर१७.४%

वडा ६

कुल जनसंख्या: ३,१७०

पढ्न र लेख्न जा...८४.०%
पढ्न मात्र जान्...०.१%
निरक्षर१५.९%

वडा ७

कुल जनसंख्या: २,२७५

पढ्न र लेख्न जा...८४.७%
निरक्षर१५.३%

साक्षरता विश्लेषण

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा साक्षरताको अवस्थाको विश्लेषण गर्दा, समग्रमा८७.३१% जनसंख्या साक्षर रहेका छन्, जसमध्ये ८६.३२% ले पढ्न र लेख्न जान्दछन्। वडागत रूपमा हेर्दा वडा नं. मा सबैभन्दा राम्रो साक्षरता दर ९०.६९% रहेको छ।

पढ्न र लेख्न जान्नेCan both read and write

८६.३२%

४५,६३३ जना(45,633 people)

पढ्न मात्र जान्नेCan read only

०.९९%

५२४ जना(524 people)

निरक्षरCannot read or write

१२.६९%

६,७०८ जना(6,708 people)

साक्षरता विस्तृत विश्लेषणDetailed Literacy Analysis of Khajura

सर्वोत्तम साक्षरता दर भएको वडाWard with Best Literacy Rate in Khajura Rural Municipality

वडा

साक्षरता दर: ९०.६९%90.69% literacy rate

साक्षरताको अवस्था वितरण
पढ्न र लेख्न जान्ने९०.२२%
पढ्न मात्र जान्ने०.४७%
निरक्षर९.३१%

न्यून साक्षरता दर भएको वडाWard with Low Literacy Rate in Khajura

वडा

निरक्षर दर: १७.३८%17.38% illiteracy rate

विशेष ध्यान दिनुपर्ने

यस वडामा ७१८ जना (कुल ४,१३२ मध्ये) निरक्षर छन्। साक्षरता अभियानको लागि यस वडामा विशेष कार्यक्रम सञ्चालन गर्नुपर्ने देखिन्छ।

साक्षरता सूचकाङ्क

८६.८

उच्च स्तर

सूचकाङ्क विवरण: साक्षरताको यो सूचकाङ्क पढ्न लेख्न जान्ने, पढ्न मात्र जान्ने, र निरक्षर जनसंख्याको भारित औसतमा आधारित छ।

व्याख्या: ८६.८अंकले उच्च स्तरको साक्षरता दर्शाउँछ। यसमा सुधारका लागि साक्षरता अभियान तथा शिक्षा विस्तारका कार्यक्रमहरू आवश्यक छन्।

वडागत साक्षरता विश्लेषण

बुद्धशान्ति गाउँपालिका साक्षरताको स्थिति
साक्षरता दर (पढ्न जान्ने)८७.३१%
पढ्न र लेख्न जान्ने८६.३२%
निरक्षर दर१२.६९%

साक्षरता प्रवर्द्धन रणनीति

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा साक्षरताको अवस्थाको तथ्याङ्क विश्लेषणबाट निम्न रणनीतिहरू अवलम्बन गर्न सकिन्छ:

१.
साक्षरता अभियान सञ्चालन: १२.६९% जनसंख्या अझै पनि निरक्षर रहेकाले त्यस्ता क्षेत्रमा वृहत साक्षरता अभियान सञ्चालन गर्ने।
२.
प्रौढ शिक्षा कार्यक्रम: विशेषगरी वडा जस्ता निरक्षरता दर बढी भएका क्षेत्रमा प्रौढ शिक्षा केन्द्रहरूको स्थापना र सञ्चालन गर्ने।
३.
विद्यालय भर्ना अभियान: बालबालिकाहरूलाई विद्यालय भर्ना गर्न प्रोत्साहन गर्ने र विद्यालय छाड्ने दरलाई न्यूनीकरण गर्ने रणनीतिहरू अवलम्बन गर्ने।
४.
गुणस्तरीय शिक्षा: विद्यालयहरूमा पठनपाठनको गुणस्तर सुधार गरी विद्यार्थीहरूमा पढ्ने र लेख्ने क्षमताको प्रभावकारी विकास गर्ने।
५.
प्राविधिक शिक्षा: साक्षरता सँगै प्राविधिक सीप विकासका कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्ने, जसले आर्थिक आत्मनिर्भरतामा सहयोग पुर्‍याउँछ।

यसरी बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा साक्षरताको अवस्थाको विश्लेषणले पालिकामा शैक्षिक विकासको अवस्था र भविष्यको शैक्षिक नीति निर्माणमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। यसका लागि वडागत विशेषताहरूलाई ध्यानमा राखी शिक्षा क्षेत्रको विस्तारका कार्यक्रमहरू तर्जुमा गर्नु आवश्यक देखिन्छ।