बुद्धशान्ति
खानेपानीका स्रोतहरू - बुद्धशान्ति गाउँपालिका (Drinking Water Sources - Khajura Rural Municipality)

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको अवस्था

परिचय

खानेपानीको स्रोतहरूको अवस्था र पहुँच स्वास्थ्य, सरसफाइ र समग्र जीवनस्तरको एक महत्वपूर्ण निर्धारक हो। यस खण्डमा बुद्धशान्ति गाउँपालिकाको विभिन्न वडाहरूमा खानेपानीका स्रोतहरूको उपलब्धता र वितरणको विश्लेषण प्रस्तुत गरिएको छ।

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा कुल १५,०४८ घरधुरीहरू मध्ये९३.६९% ले पाइपको पानी,५.००% ले इनारको पानी, र१.०२% ले प्राकृतिक स्रोतबाट खानेपानी प्राप्त गर्दछन्।

खानेपानीका स्रोतहरूको वितरण

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको वितरण निम्नानुसार रहेको छ:

खानेपानीको स्रोत अनुसार घरधुरी वितरण

कुल घरधुरी: १५,०४८

पाई चार्ट

तालिका

क्र.सं.खानेपानीको स्रोतघरधुरीप्रतिशत
१पाइपको पानी१४,०९९९३.६९%
२इनारको पानी७५३५.००%
३प्राकृतिक स्रोत१५३१.०२%
४अन्य स्रोत४३०.२९%
जम्मा१५,०४८१००.००%

खानेपानी स्रोत विवरण

पाइपको पानी९३.६९%
इनारको पानी५.००%
प्राकृतिक स्रोत१.०२%
अन्य स्रोत०.२९%

वडा अनुसार खानेपानीका स्रोतहरू

वडा अनुसार विभिन्न खानेपानीका स्रोतहरू प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको वितरण

वडागत पाइप खानेपानी पहुँच दर

विभिन्न वडाहरूमा पाइपको पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको तुलना

वडागत खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषण

वडा अनुसार खानेपानीका स्रोतहरूको विस्तृत विश्लेषण

वडा नं.जम्मा घरधुरीपाइपको पानीइनारको पानीप्राकृतिक स्रोतअन्य स्रोत
वडा १२,६७८२,६०६
(९७.३१%)
५८
(२.१७%)
१४
(०.५२%)
०
(०.००%)
वडा २३,११६२,९०३
(९३.१६%)
२११
(६.७७%)
०
(०.००%)
२
(०.०६%)
वडा ३३,२३१३,०३३
(९३.८७%)
१८८
(५.८२%)
६
(०.१९%)
४
(०.१२%)
वडा ४३,११७२,८९८
(९२.९७%)
१३६
(४.३६%)
८१
(२.६०%)
२
(०.०६%)
वडा ५१,४२२१,२१०
(८५.०९%)
१५५
(१०.९०%)
२२
(१.५५%)
३५
(२.४६%)
वडा ६७७२७७२
(१००.००%)
०
(०.००%)
०
(०.००%)
०
(०.००%)
वडा ७७१२६७७
(९५.०८%)
५
(०.७०%)
३०
(४.२१%)
०
(०.००%)
पालिका जम्मा१५,०४८१४,०९९
(९३.६९%)
७५३
(५.००%)
१५३
(१.०२%)
४३
(०.२९%)

वडागत खानेपानीका स्रोतहरूको वितरण

वडा १

कुल घरधुरी: २,६७८

पाइपको पानी९७.३%
इनारको पानी२.२%
प्राकृतिक स्रोत०.५%

वडा २

कुल घरधुरी: ३,११६

पाइपको पानी९३.२%
इनारको पानी६.८%
अन्य स्रोत०.१%

वडा ३

कुल घरधुरी: ३,२३१

पाइपको पानी९३.९%
इनारको पानी५.८%
प्राकृतिक स्रोत०.२%
अन्य स्रोत०.१%

वडा ४

कुल घरधुरी: ३,११७

पाइपको पानी९३.०%
इनारको पानी४.४%
प्राकृतिक स्रोत२.६%
अन्य स्रोत०.१%

वडा ५

कुल घरधुरी: १,४२२

पाइपको पानी८५.१%
इनारको पानी१०.९%
प्राकृतिक स्रोत१.५%
अन्य स्रोत२.५%

वडा ६

कुल घरधुरी: ७७२

पाइपको पानी१००.०%

वडा ७

कुल घरधुरी: ७१२

पाइपको पानी९५.१%
इनारको पानी०.७%
प्राकृतिक स्रोत४.२%

खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषण

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषण गर्दा, समग्रमा९३.६९% घरधुरीले पाइपको माध्यमबाट खानेपानी प्राप्त गर्दछन्। वडागत रूपमा हेर्दा वडा नं. ६ मा सबैभन्दा बढी १००.००% घरधुरीले पाइपको पानी प्रयोग गर्दछन्।

पाइपको पानीPiped Water

९३.६९%

१४,०९९ घरधुरी(14,099 households)

इनारको पानीWell Water

५.००%

७५३ घरधुरी(753 households)

प्राकृतिक स्रोतNatural Source

१.०२%

१५३ घरधुरी(153 households)

अन्य स्रोतOther Sources

०.२९%

४३ घरधुरी(43 households)

खानेपानीका स्रोतहरूको विस्तृत विश्लेषणDetailed Drinking Water Sources Analysis of Khajura

पाइपको पानी बढी प्रयोग गर्ने वडाWard with Highest Piped Water Use in Khajura Rural Municipality

वडा ६

पाइपको पानी प्रयोग गर्ने दर: १००.००%100.00% piped water usage rate

विशेषताहरू

यस वडामा पाइपको पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको प्रतिशत सबैभन्दा बढी रहेको छ, जुन पालिकाको औसतभन्दा ६.३१% ले उच्च छ।

यसले यस वडामा खानेपानी आपूर्ति प्रणालीको विकास तथा पूर्वाधारमा गरिएको लगानी प्रभावकारी रहेको संकेत गर्दछ।

पाइपको पानी कम प्रयोग गर्ने वडाWard with Low Piped Water Use in Khajura

वडा ५

पाइपको पानी प्रयोग गर्ने दर: ८५.०९%85.09% piped water usage rate

सुधार आवश्यक क्षेत्र

यस वडामा पाइपको पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको दर न्यून रहेकाले यस वडामा खानेपानी पूर्वाधारमा प्राथमिकताका साथ लगानी गरी पाइप प्रणाली विस्तार गर्नुपर्ने आवश्यकता देखिन्छ।

खानेपानी गुणस्तर सूचकाङ्क

९७.७

उत्तम (Excellent)

•सूचकाङ्क विवरण: खानेपानी गुणस्तर सूचकाङ्क विभिन्न स्रोतहरूको भारित औसतमा आधारित छ, जसमा पाइपको पानी र ट्युबवेलको पानीलाई बढी भार दिइएको छ।

•व्याख्या: ९७.७ अंकले उत्तम (Excellent) खानेपानी गुणस्तर दर्शाउँछ। यसमा सुधारका लागि खानेपानी शोधन र सुरक्षित पानी आपूर्ति व्यवस्था सुदृढ गर्नुपर्छ।

खानेपानी स्रोतहरूको विश्लेषण

सबैभन्दा बढी प्रयोग हुने स्रोतहरू
Tap/piped water inside house४७.७७%
Tap/piped water outside house४५.९२%
Tube well/hand pump३.९६%
पाइप खानेपानीको अवस्था
पाइपको पानी९३.६९%

खानेपानी सुधारका रणनीतिहरू

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको तथ्याङ्क विश्लेषणबाट निम्न रणनीतिहरू अवलम्बन गर्न सकिन्छ:

१.
पाइप पानीको विस्तार: वडा नं. ५ जस्ता कम पाइप खानेपानी पहुँच भएका वडाहरूमा पाइप खानेपानी विस्तार गर्ने।
२.
पानी शुद्धिकरण कार्यक्रम: प्राकृतिक स्रोतबाट पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूलाई पानी शुद्धिकरण गर्ने विधिहरू सिकाउने र आवश्यक सामग्री उपलब्ध गराउने।
३.
इनार सुरक्षा कार्यक्रम: ट्युबवेल र इनारहरूको नियमित परीक्षण गरी जमिन मुनिको पानीको गुणस्तर सुनिश्चित गर्ने।
४.
सामुदायिक खानेपानी योजना: सामुदायिक स्तरमा खानेपानी व्यवस्थापन समितिहरू गठन गरी खानेपानी संरचनाहरूको दिगो व्यवस्थापन गर्ने।
५.
सार्वजनिक-निजी साझेदारी: जार/बोतलको पानी जस्ता निजी क्षेत्रका खानेपानी आपूर्तिकर्ताहरूसँग सहकार्य गरी दुर्गम क्षेत्रहरूमा खानेपानीको आपूर्ति सुनिश्चित गर्ने।

यसरी बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषणले पालिकामा खानेपानी नीति निर्माण र कार्यक्रम तर्जुमा गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। वडागत आवश्यकता र विशेषताहरूलाई ध्यानमा राखी सुरक्षित खानेपानीको पहुँच बढाउन विशेष कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्नुपर्ने देखिन्छ।