वडा अनुसार सिंचित र असिंचित क्षेत्रफल - बुद्धशान्ति गाउँपालिका (Ward-wise Irrigated and Unirrigated Area - Khajura Rural Municipality)

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा वडा अनुसार सिंचित र असिंचित क्षेत्रफल

परिचय

सिंचाई कृषि उत्पादनलाई प्रभावकारी बनाउने महत्त्वपूर्ण पक्ष हो। बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा वडागत रूपमा सिंचित र असिंचित क्षेत्रफलको अवस्था विविध रहेको छ। सम्पूर्ण पालिकामा कुल १२६९५२९३२९.८८ हेक्टर क्षेत्रफल मध्ये ४८.९८% अर्थात् ६२१८०७७८३.९४ हेक्टर क्षेत्रफलमा सिंचाई सुविधा उपलब्ध छ भने ५१.०२% अर्थात्६४७७२१५४५.९४ हेक्टर क्षेत्रफलमा सिंचाई सुविधा उपलब्ध छैन।

वडागत विश्लेषण गर्दा वडा नं. मा सबैभन्दा बढी ९९९९९९९९.९९ हेक्टर क्षेत्रफलमा सिंचाई सुविधा उपलब्ध छ भने वडा नं. मा सबैभन्दा बढी ९९९९९९९९.९९ हेक्टर क्षेत्रफलमा सिंचाई सुविधा पुग्न सकेको छैन।

वडागत सिंचित क्षेत्रफलको अवस्था

बुद्धशान्ति गाउँपालिकाका सबै वडाहरूमा सिंचाई सुविधाको वितरण असमान रहेको देखिन्छ। यहाँ वडागत रूपमा सिंचित र असिंचित क्षेत्रफलको विस्तृत विवरण प्रस्तुत गरिएको छ:

  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल १९९९९९९९९.९८ हेक्टर मध्ये९९९९९९९९.९९ हेक्टर (५०.०%) सिंचित र ९९९९९९९९.९९ हेक्टर (५०.०%) असिंचित
  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल १९९९९९९९९.९८ हेक्टर मध्ये९९९९९९९९.९९ हेक्टर (५०.०%) सिंचित र ९९९९९९९९.९९ हेक्टर (५०.०%) असिंचित
  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल १९९९९९९९९.९८ हेक्टर मध्ये९९९९९९९९.९९ हेक्टर (५०.०%) सिंचित र ९९९९९९९९.९९ हेक्टर (५०.०%) असिंचित
  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल १९९९९९९९९.९८ हेक्टर मध्ये९९९९९९९९.९९ हेक्टर (५०.०%) सिंचित र ९९९९९९९९.९९ हेक्टर (५०.०%) असिंचित
  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल १९९९९९९९९.९८ हेक्टर मध्ये९९९९९९९९.९९ हेक्टर (५०.०%) सिंचित र ९९९९९९९९.९९ हेक्टर (५०.०%) असिंचित
  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल १४७७२१५४५.९९ हेक्टर मध्ये९९९९९९९९.९९ हेक्टर (६७.७%) सिंचित र ४७७२१५४६.०० हेक्टर (३२.३%) असिंचित
  • वडा नं. : कुल क्षेत्रफल १२१८०७७८३.९९ हेक्टर मध्ये२१८०७७८४.०० हेक्टर (१७.९%) सिंचित र ९९९९९९९९.९९ हेक्टर (८२.१%) असिंचित

सिंचित क्षेत्रफलको विश्लेषण गर्दा, सबैभन्दा बढी सिंचित क्षेत्रफल वडा नं. मा ९९९९९९९९.९९ हेक्टर रहेको देखिन्छ, जुन उक्त वडाको कुल क्षेत्रफलको ५०.०% हिस्सा हो।

सिंचाई क्षेत्रफल विश्लेषण

कुल क्षेत्रफल: १२६९५२९३२९.८८ हेक्टर

समग्र सिंचित र असिंचित क्षेत्रफल

समग्र सिंचाई अवस्था

विवरणक्षेत्रफल (हेक्टर)प्रतिशत
सिंचित क्षेत्रफल६२१८०७७८३.९४४८.९८%
असिंचित क्षेत्रफल६४७७२१५४५.९४५१.०२%
जम्मा क्षेत्रफल१२६९५२९३२९.८८१००.००%

सिंचाई प्रगति स्कोर

४९% - मध्यम स्तर
कमअति उच्च

सिंचित क्षेत्रफल प्रतिशत ४९% (मध्यम)

नोट: सिंचाई प्रगति स्कोर कुल क्षेत्रफलमा सिंचित क्षेत्रफलको अनुपातमा आधारित छ।

समग्र सिंचाई विश्लेषण

सिंचित क्षेत्रफल४८.९८%
असिंचित क्षेत्रफल५१.०२%

वडागत सिंचित र असिंचित क्षेत्रफल विवरण

प्रत्येक वडामा सिंचित र असिंचित क्षेत्रफलको वितरण

वडा नं.सिंचित क्षेत्रफल (हेक्टर)असिंचित क्षेत्रफल (हेक्टर)कुल क्षेत्रफल (हेक्टर)सिंचित क्षेत्रफल %
९९९९९९९९.९९९९९९९९९९.९९१९९९९९९९९.९८५०.००%
९९९९९९९९.९९९९९९९९९९.९९१९९९९९९९९.९८५०.००%
९९९९९९९९.९९९९९९९९९९.९९१९९९९९९९९.९८५०.००%
९९९९९९९९.९९९९९९९९९९.९९१९९९९९९९९.९८५०.००%
९९९९९९९९.९९९९९९९९९९.९९१९९९९९९९९.९८५०.००%
९९९९९९९९.९९४७७२१५४६.००१४७७२१५४५.९९६७.६९%
२१८०७७८४.००९९९९९९९९.९९१२१८०७७८३.९९१७.९०%
जम्मा६२१८०७७८३.९४६४७७२१५४५.९४१२६९५२९३२९.८८४८.९८%

वडागत सिंचित एकाई वितरण

प्रत्येक वडामा सिंचित एकाई वितरणको अवस्था

नोट: सिंचित एकाई भनेको कुल क्षेत्रफलको अनुपातमा सिंचित क्षेत्रफलको प्रतिशत हो।

वडागत सिंचाईको समग्र तथ्याङ्क

कुल सिंचित क्षेत्रफल

६२१८०७७८३.९४

हेक्टर

सिंचित क्षेत्रफल प्रतिशत

४८.९८%

कुल क्षेत्रफलको

सबैभन्दा बढी सिंचित वडा

९९९९९९९९.९९ हेक्टर

सबैभन्दा कम सिंचित वडा

२१८०७७८४.०० हेक्टर

तथ्याङ्क विश्लेषण सारांश
  • बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा कुल क्षेत्रफलको ४८.९८% सिंचित र ५१.०२% असिंचित रहेको अवस्था छ।
  • वडागत विश्लेषण गर्दा सिंचित क्षेत्रफलको वितरण असमान रहेको छ, केही वडाहरूमा अधिक र केहीमा न्यून सिंचाई सुविधा उपलब्ध छ।
  • वडा नं. मा सबैभन्दा बढी सिंचित क्षेत्रफल र वडा नं. मा सबैभन्दा कम सिंचित क्षेत्रफल रहेको छ।
  • पालिकाले असिंचित क्षेत्रमा सिंचाई सुविधा विस्तार गर्न विशेष योजना तयार गर्नुपर्ने देखिन्छ।

सिंचाई अन्तराल र चुनौती

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा सिंचाईको अवस्था विश्लेषण गर्दा कुल१२६९५२९३२९.८८ हेक्टर क्षेत्रफल मध्ये६४७७२१५४५.९४ हेक्टर (५१.०२%) क्षेत्रफलमा अझै सिंचाई सुविधा पुग्न नसकेको देखिन्छ, जुन एउटा ठूलो चुनौती हो।

वडा नं. मा सबैभन्दा बढी ९९९९९९९९.९९ हेक्टर क्षेत्रफल असिंचित रहेको छ, जसले उक्त वडामा सिंचाई विस्तार गर्नुपर्ने आवश्यकतालाई इङ्गित गर्दछ।

कुल क्षेत्रफल

१२६९५२९३२९.८८

हेक्टर

सिंचित क्षेत्रफल

४८.९८%

(६२१८०७७८३.९४ हेक्टर)

सिंचाई अन्तराल

५१.०२%

(६४७७२१५४५.९४ हेक्टर)

वडागत सिंचाई विश्लेषणWard-wise Irrigation Analysis of Khajura

सबैभन्दा बढी सिंचित क्षेत्र भएको वडाWard with highest irrigated area in Khajura Rural Municipality

वडा नं.

९९९९९९९९.९९ हेक्टर (५०.०%)

. वडा नं. १००००००००.० हेक्टर
. वडा नं. १००००००००.० हेक्टर
. वडा नं. १००००००००.० हेक्टर

सिंचाई चुनौती भएको वडाWard with irrigation challenges

वडा नं.

९९९९९९९९.९९ हेक्टर असिंचित क्षेत्र (५०.०%)

. वडा नं. १००००००००.० हेक्टर
. वडा नं. १००००००००.० हेक्टर
. वडा नं. १००००००००.० हेक्टर

विस्तृत विश्लेषण

  • सिंचाई वितरण: पालिकामा औसत ८८८२९६८३.४२ हेक्टर प्रति वडा सिंचित क्षेत्रफल रहेको छ। उच्च सिंचित वडा नं. (१००००००००.० हेक्टर) र न्यून सिंचित वडा नं. (२१८०७७८४.० हेक्टर) बीच ठूलो भिन्नता रहेको छ।
  • सिंचाई अन्तराल: पालिकामा कुल क्षेत्रफलको ५१.०२% ६४७७२१५४५.९४ हेक्टर क्षेत्रफलमा सिंचाई सुविधा पुग्न नसकेको अवस्था छ।
  • सिंचाई दक्षता: सिंचाईको दिगोपना स्कोर ४९% रहेकोले मध्यम अवस्था देखिन्छ। यसलाई अझ सुधार गर्न विशेष कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्नुपर्ने आवश्यकता छ।
  • सिंचाई प्राथमिकता: वडा नं. मा सबैभन्दा बढी १००००००००.० हेक्टर असिंचित क्षेत्रफल रहेकोले सिंचाई विकास योजनामा यस वडालाई प्राथमिकतामा राख्नुपर्ने देखिन्छ।

वडागत सिंचाई प्रतिशत

वडा नं. ६७.७%
वडा नं. ५०.०%
वडा नं. ५०.०%
वडा नं. ५०.०%
वडा नं. ५०.०%

निष्कर्ष र सिफारिसहरू

बुद्धशान्ति गाउँपालिकाको वडागत सिंचित र असिंचित क्षेत्रफलको विश्लेषणबाट निम्न निष्कर्ष र सिफारिसहरू गर्न सकिन्छ:

१.
सिंचाई पूर्वाधार विस्तार: हाल पालिकाको कुल क्षेत्रफलको ५१.०२% असिंचित रहेकोले यी क्षेत्रहरूमा, विशेषगरी वडा नं. मा, सिंचाई पूर्वाधार विस्तार गर्नुपर्ने आवश्यकता देखिन्छ।
२.
वडागत प्राथमिकीकरण: सिंचाई अन्तराल बढी भएका वडाहरूमा प्राथमिकताका साथ सिंचाई विकास योजना तयार गरी कार्यान्वयन गर्नुपर्ने।
३.
सामुदायिक सहभागिता: वडागत स्तरमा सिंचाई उपभोक्ता समिति गठन गरी सिंचाई पूर्वाधारको निर्माण, संचालन र मर्मतमा सामुदायिक सहभागिता बढाउनुपर्ने।
४.
वैकल्पिक सिंचाई प्रविधि: भूगोल र भू-बनावट अनुसार ठूला सिंचाई पूर्वाधार निर्माण गर्न कठिन स्थानहरूमा साना सिंचाई, थोपा सिंचाई, स्प्रिङ्कलर सिंचाई जस्ता वैकल्पिक प्रविधिहरूको प्रयोग बढाउनुपर्ने।
५.
बजेट प्राथमिकीकरण: पालिका र वडा स्तरीय बजेट निर्माण गर्दा सिंचाई पूर्वाधार विकासलाई उच्च प्राथमिकतामा राखी बजेट विनियोजन गर्नुपर्ने।

बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा सिंचाईको अवस्थालाई सुधार गर्न सम्पूर्ण सरोकारवालाहरूको समन्वयात्मक प्रयास आवश्यक छ। वडागत स्तरमा सिंचाई पूर्वाधार विकासका लागि योजनाबद्ध कार्यक्रम संचालन गरी कृषि उत्पादकत्व वृद्धि गर्न सके पालिकाको समग्र आर्थिक विकासमा टेवा पुग्न जानेछ।